Winterswijk

Vandaag is het de Dag van de Arbeid. Een dag van viering van Menselijke waardigheid, Gelijkwaardigheid en Solidariteit. Daar waar het socialisme en daarmee de SP voor staat. In veel landen is het een belangrijke dag. De vieringen van de socialistische en communistische arbeidersbewegingen is wereldwijd uitgegroeid tot een jaarlijkse traditie, die in de hele Westerse wereld ook nu nog uitbundig wordt gevierd. Behalve in Nederland. In Nederland wordt er nooit zoveel aandacht aan besteed, maar waarom eigenlijk niet? Waar komt de dag van de arbeid vandaan, waarom op 1 mei en waarom doet Nederland hier niet aan mee?

Socialisme en arbeidsrechten:

In 1817 pleitte Robert Owen (1771-1858), een sociale hervormer, maar vooral ook industrieel in de katoenweverij, in Engeland voor de invoering van de achturige werkdag in werkplaatsen en fabrieken. Hij stelde dat een achturige werkdag in combinatie met een goede organisatie van arbeid genoeg voor een ieder zou opleveren. Zowel producenten als werknemers zouden tevreden kunnen zijn met een werkdag van acht uur. . Hij wordt beschouwd als de grondlegger van de coöperatiebeweging en het Britse socialisme. Owen probeerde het Britse parlement te overtuigen om de werkdagen in fabrieken tot 12 uur per dag te beperken, inclusief anderhalf uur voor maaltijden. Owen vond dat het verboden moest worden om kinderen onder de tien jaar in fabrieken te laten werken. Owen verzamelde gegevens over de arbeidsomstandigheden in de fabrieken, waaruit bleek dat de meeste kinderen meer dan veertien uur per dag werkten. Ook bleek de luchtkwaliteit in de fabrieken zeer slecht te zijn. Je zou hem een voorloper kunnen noemen van de SP. Vechtend voor die zaken die voor de arbeiders van belang zijn.

1 mei:

Deze gedachte werd ook geëxporteerd naar de Verenigde Staten. In 1884 nam de American Federation of Labor een resolutie aan waarin werd voorgesteld om een achturige werkdag in te stellen vanaf 1 mei 1886. Deze eerste mei werd gekozen omdat in de Verenigde Staten deze dag traditioneel Moving Day was. Op deze dag werden veel arbeidscontracten verlengd en werden nieuwe arbeidscontracten gesloten. De arbeidsrechten zorgden echter voor problemen in het kapitalistische Amerika.  Op 1 mei 1886 werd er een demonstratie gehouden door arbeider en vakverenigingen die door de politie op hardhandige wijze uiteen geslagen werd. Hierbij vielen tientallen doden. De Haymarket-affaire. In de Verenigde Staten werd daarom besloten dat de eerste maandag van september de Amerikaanse Dag van de Arbeid zou worden, om zo te voorkomen dat 1 mei een herdenking van de Haymarket opstand zou worden. In Europa bleef deze 1e mei wel bestaan. Tijdens de Tweede Internationale in Parijs, In 1889, werd 1 mei in heel Europa als officiële internationale dag van de arbeid uitgeroepen. Het doel was om door de vieringen en het op de been brengen van grote groepen arbeiders, de strijd voor de arbeidsrechten en arbeidsomstandigheden van de arbeiders te versterken.

Waarom niet in Nederland?

In Nederland is de situatie anders. In ons land moeten arbeiders gewoon werken op 1 mei. Hier sneeuwde de dag nogal onder doordat na de Tweede Wereldoorlog de sociaal democraten zich verzoenden met het Koningshuis en Koningsdag op 27 april een breed gedragen feestdag werd. De Sociaal Democratische Arbeiders Partij, de huidige PvdA, bleek een partij die trouw was aan het koningshuis. Daar waar de SP sterke vraagtekens bij zet. De 1 mei viering raakte daarmee op de achtergrond. Ook de vakbonden lieten de mogelijkheid lopen om 1 mei tot vakbondsdag te maken.

Laten we samen 1 mei weer een dag maken van bezinnen op de arbeidsomstandigheden en vieren van de behaalde successen. Er speelt echter nog genoeg onder flexwerkers, de verhoging van het minimum loon, arbeidsomstandigheden in de zorg, transport, supermarkten en vele  andere sectoren. Ook de groeiende ongelijkheid door inkomensverschillen door marktwerking in de zorg, privé-onderwijs en eigen bijdrages in fundamentele levensbehoeften is een grote zorg.  Deze tijd roept om internationale strijd voor vitale arbeid en solidariteit.