h

Een open brief aan het establishment

9 maart 2016

Een open brief aan het establishment

Een open brief aan het establishment

Robert B. Reich, An Open Letter to the Republican Establishment

Vertaling en bewerking: Rob vd Lande

ROBERT B. REICH was staatsecretaris  in de Amerikaanse Clinton regering. Volgens Time Magazine was hij een meest effectieve staatssecretarissen van de 20-eeuw. Mr. Reich heeft een dertiental boeken gepubliceerd, waaronder de bestsellers “Aftershock" en "Beyond Outrage", over de toegenomen ongelijkheid. Zijn documentaire, "Ongelijkheid voor iedereen (Inequality for All)" is door de VPRO op de Nederlandse televisie vertoond. De artikelen van Robert Reich zijn geschreven voor de Amerikaanse situatie. De strekking ervan is echter voor de Europese situatie in het algemeen en voor de Nederlandse in het bijzonder onverkort van toepassing en zeer relevant. Dit heeft geleid tot de serie van bewerkingen, waarvan onderstaand artikel het meest recente is.

U behoort tot de captains of industry. Tot de bankiers, de grootverdieners van de financiële wereld. De miljardairs. U vormt al jarenlang de ruggengraat van het liberale establishment. U heeft miljoenen geïnvesteerd in politieke invloed, in lobby’s voor lagere belasting, voor meer en betere belastingdeals, voor meer en grotere subsidies, voor lucratieve bankendeals, voor minder regulering, voor langere en meer lucratieve patenten, en voor meer macht van de markt waardoor u hogere prijzen kunt hanteren. U heeft geïnvesteerd in verzwakking van de vakbonden en in nog betere deals in de markt, die u in staat stellen om lonen te drukken. U heeft nog slimmere faillissementsconstructies uitgedacht (maar niet voor de onder water staande huiseigenaren en studenten met een onhoudbare financiële schuld!), en u heeft gezorgd voor een rechtssysteem dat de andere kant uitkijkt waar het gaat om “near criminal” machtsmisbruik en corruptie. Dit alles heeft u enorm rijk gemaakt. Gefeliciteerd. Maar ik heb vervelend nieuws voor u. U betaalt er namelijk niet alleen veel voor, u gaat er nog veel meer voor betalen.

Ten eerste, zoals u wellicht al heeft gemerkt, groeit het merendeel van uw bedrijven bij lange na niet meer zo hard als voor de financiële crisis. Uw afzet stagneert, en de prijs van uw aandelen staat onder druk. Dit alles komt omdat u één ding vergeten bent: uw werknemers zijn tegelijkertijd namelijk ook consument, ook klant. En met het drukken van de lonen maakt u het uw klanten steeds moeilijker om dat te kopen wat u verkoopt.
Consumentenuitgaven bedragen 70% van de economie. Maar de doorsnee familie verdient tegenwoordig in termen van koopkracht minder dan in het jaar 2000. Het merendeel van de economische winsten zijn namelijk slechts ten goede gekomen aan u en anderen als u. U, de vermogende klasse, geeft echter slechts een fractie uit van wat u binnen krijgt. Dat is uitermate slecht voor de economie, en daarmee ook voor u. U heeft weliswaar geprobeerd de prijs van uw aandelen kunstmatig te verhogen door geld tegen lage rente te lenen en daarmee uw eigen aandelen terug te kopen. Maar deze methode is op een gegeven moment ook uitgewerkt.

In de tweede plaats hebben uw liberale vrienden in de politiek uw belasting en dat van uw bedrijven zo sterk verlaagd dat de overheid zonder geld dreigt te komen zitten. Hetgeen betekent dat veel zaken waarvoor de overheid verantwoordelijk is, zaken die u vanzelfsprekend vindt en waarvan u afhankelijk bent, niet meer op een adequaat niveau kunnen worden uitgevoerd. Het gaat dan om zaken als aanleg en onderhoud van wegen, bruggen, tunnels en andere infrastructuur, om hoogkwalitatief basisresearch en een continue aanvoer van goed opgeleide mensen, etc.

De wal keert het schip. Door het continue bezuinigen op lonen en, meer in het algemeen, het misbruiken van het economische systeem voor eigen gewin, heeft u een politieke onderstroom veroorzaakt die zich blind keert tegen handel, (illegale) immigratie, globalisatie en het establishment zelf. De opgekropte boosheid en frustratie van miljoenen burgers, die harder werken dan ooit maar daar niets mee opschieten, komt langzamerhand naar de oppervlakte.

De maatschappij wordt in toenemende mate verscheurd door ras, etniciteit en religie. De morele autoriteit die het westen ooit had dreigt ten onder te gaan. En dat is niet goed voor u, en niet voor uw zaken. Het zorgt voor een enorme onzekerheid in zowel de maatschappij als in de politiek. En een politiek die gebaseerd is op onvrede en onderbuikgevoelens kan op elk moment, in elke richting uitbarsten.

En in dit zware weer vertrouwt u nog steeds op politieke voorspelbaarheid en stabiliteit?

U heeft uzelf op uw eigen schild geheven. Al het geld dat u in het systeem heeft geïnvesteerd ten behoeve van een kortetermijnwinst keert zich nu tegen u. U was beter af geweest met een kleiner deel van een sneller groeiende economie. Dit zou immers een sterkere en groeiende middenklasse tot gevolg hebben gehad. U was beter af geweest met een politiek systeem dat minder vergiftigd was door uw geld, en dat daardoor beter in staat zou zijn geweest om in te spelen op de behoeften van de doorsnee burger.

Maar nee, u was egoïstisch en hebzuchtig, u was slechts belust op kortetermijnwinst. U bent de normen en waarden vergeten van de oorspronkelijke liberalen. En van de eerdere generaties van het “establishment”. Die de verschrikkingen van de Grote Depressie en de daaropvolgende Tweede Wereldoorlog aan den lijve hadden meegemaakt. En die daarna de omvangrijke naoorlogse middenklasse opbouwden. En let wel, zij deden dat niet uit generositeit of sociale verantwoordelijkheid. Zij begrepen echter dat een breed gedragen welvaart op lange termijn niet alleen goed voor de burger, maar ook goed voor hen en hun zaken zou zijn.

En, wat gaat u nu doen? Gaat u nu meehelpen om de door u veroorzaakte rommel op te ruimen? Door het geld uit de politiek terug te halen, de democratie in ere te herstellen, het systeem weer eerlijk te maken en de toenemende ongelijkheid van inkomen, rijkdom en politieke invloed aan te pakken? Of vindt u dat nu nog steeds niet nodig?

Bron: A letter to the Republican Establishment © Robert Reich.

Vertaald en bewerkt: Rob van de Lande

Reactie toevoegen

(If you're a human, don't change the following field)
Your first name.
(If you're a human, don't change the following field)
Your first name.

Plain text

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.

U bent hier